Fryslân’s soan 8 -  De revolutie! In de herfst van 1918 heerst er chaos in heel Europa. In de oorlog zijn miljoenen doden gevallen. En terwijl de regeringen vredesonderhandelingen voeren, gaan overal de massa’s de straat op: ze hebben honger en eisen genoegdoening voor de ellende van de afgelopen jaren. Vooral in de Habsburgse monarchie en het Duitse Rijk, de grote verliezers in de oorlog, is de onrust groot. Maar ook in landen als België en Engeland zijn er rellen. En aan Nederland, dat als neutraal land niet aan de gevechtshandelingen meedeed, gaat de onrustige stemming evenmin voorbij. Nederland is ondergedompeld in malaise. Er heerst grote werkloosheid en een enorm tekort aan levensmiddelen. In de grote steden wordt honger geleden. Tot overmaat van ramp waart de Spaanse griep rond die duizenden slachtoffers vergt. Door de prijsopdrijving van voedingsmiddelen en andere primaire levensbehoeften was het besteedbaar inkomen van de mensen onderin de samenleving volledig uitgehold. En in die jaren was bijvoorbeeld gedwongen huisuitzetting van mensen die de huren niet konden betalen aan de orde van de dag. En waar honger en onvrede heersen, ligt de revolutie op de loer. Dat was in 1917 al gebeurd in Rusland, in de herfst van 1918 gebeurt het in Duitsland, en even denkt men dat het ook in Nederland gaat gebeuren. 

Troelstra meende dat de socialistische revolutie ook in Nederland kon plaatsvinden, daar er veel onrust in de politiek bestond. Hierin vergiste hij zich. Weliswaar was er commotie rondom de persoon van generaal Snijders, maar dit had niet het karakter van een constitutionele crisis. Door een gebrek aan organisatie en doordat er al vrij snel een tegenbeweging ontstond die wel goed georganiseerd was, liep de poging tot revolutie met een sisser af. Dit wordt de Vergissing van Troelstra genoemd. De naam is ontleend aan de essentiële rol die Pieter Jelles Troelstra tijdens de poging tot revolutie speelde. De poging duurde bijna een week, van 9 november tot 14 november, die destijds De Roode Week werd genoemd. Maar was alles dan voor niets geweest? Nee zeker niet, want er was zeker een stuk bewustwording ontstaan. Bovendien was het voor de zittende (conservatieve) regering reden om o.a. het geëiste vrouwenkiesrecht en andere sociale wetten in te voeren. Het lied ‘Revolúsje’ kun je beluisteren en downloaden via: https://youtu.be/N1GwyEIEBzc
 Wordt vervolgd: zondag 17 mei de volgende aflevering – Tinkskriften