Fryslân’s soan
4 - Alde Foekje fan Heech
Pieter Jelles had in Stiens kennis gemaakt met de Friese taal. Zij gevoel
voor het Fries en daar daadwerkelijk iets mee te gaan doen werd versterkt toen
hij Onno Sytstra, een jonge onderwijzer, leerde kennen. Onno was de zoon van
Harmen Sytstra, ook onderwijzer, die zich had ingezet voor de Friese taal en
literatuur. Deze man was een zeer strijdbare man geweest en was één van de
oprichters van het Frysk Selskip voor Fryske taal en skriftkennis.
Hij werd als schrijver en dichter zeer gewaardeerd. Zijn werk steeg hoog
boven de middelmaat uit, maar was wel volksaardig. Deze man sprak Troelstra
sterk tot zijn verbeelding. Sytstra’s zoon Onno trad in zijn vaders voetsporen,
maar kon niet het niveau van zijn vader behalen. Zowel Onno alsook Pieter
Jelles schreven beiden gedichten en lazen die aan elkaar voor.
Beide jongelingen waren allesbehalve tevreden met het peil van de Friese literatuur
en besloten daarom een dichtbundel uit te geven die de titel ‘It Jonge Fryslân’
moes krijgen. Ook andere jongeren moesten daar aan meewerken. Zo kwam Pieter
Jelles in contact met Oebele Stellingwerf, die ook een gedreven strijder was
voor sociale gerechtigheid, algemeen kiesrecht, geheelonthouding en
antimilitarisme.
Ook sloot o.a. de later zeer bekende schrijver Tjalling Eeltjes Halbertsma
zich bij hen aan. De uitgave van de dichtbundel werd verwezenlijkt.
Pieter Jelles bestede nu al zijn tijd aan de Friese cultuur en aan zijn
eigen dichtwerk. Dit resulteerde in de publicatie van zijn gedichten in
verschillende bladen.
In 1881 begon hij ook Friese voordracht avonden te verzorgen. Hij noemde dit
‘Simmerjûnenocht’. Een soort tegenhanger van Waling Dijkstra zijn
‘Winterjûnenocht’.
Voor de pauze werden er gedichten voorgedragen en na de pauze betrad Pieter
Jelles als Alde Foekje fan Heech het podium. Met de waarzeggerij van zijn
alter-ego Foekje had hij veel succes. Hij kleedde zich in vrouwenkleren,
meestal Fries kostuum, en voorspelde in de dorpsherbergen aan jonge vrouwen hun
toekomst nadat hij de lijnen in hun handen uitgebreid had bekeken. Vooral de mooiste
meisjes trokken zijn aandacht.
Maar hij schoot ook wel eens een bok toen hij één van de dames waaraan niet
te zien was dat ze al lang getrouwd was, een zeer kinderrijk huwelijk
voorspelde. Echter de vrouw was al jaren getrouwd en wachtte al jaren tevergeefs
op kinderen.
Maar ook gebeurde het dat hij de toekomst een handje hielp. Dan zei hij
tegen een meisje dat ze die avond nog een vrijer aan de deur kon verwachten.
Een voorspelling die uitkwam omdat hij die zelf uit liet komen.
Wordt vervolgd : zaterdag 9 mei de volgende aflevering – De brek
Geen opmerkingen:
Een reactie posten